Postępowanie podatkowe a zarzuty karne

Czas czytania: 3 min

Postępowanie podatkowe za zarzuty karne

Dlaczego częstą praktyką w trakcie trwania postępowania podatkowego jest postawienie zarzutów popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego przez podatnika ? W ocenie niektórych podatników, jest to tylko metoda „przedłużenia” postępowania podatkowego stosowana przez niektórych przedstawicieli organów skarbowych.

Postępowanie podatkowe jest procedurą opisaną w Ordynacji podatkowej, której zadaniem jest wydanie decyzji przez organ podatkowy, w której określa on (bądź w niektórych przypadkach ustala) wysokość podatku do zapłaty. W zdecydowanej większości przypadków postępowanie to prowadzone jest w sposób sprawny i zorganizowany we współpracy z podatnikiem. Zdarzają się jednak sytuacje, że organy podatkowy i podatnik mają zdecydowanie odmienne stanowisko co do pewnych elementów stanu faktycznego bądź wykładni przepisów prawa podatkowego. W takich przypadkach postępowanie podatkowe może trać bardzo długi czas np. z powodu konieczności przeprowadzenia licznych dowodów. Organ podatkowy może mieć problem, ponieważ zbyt długi okres poświęcony na postępowanie podatkowe skutkować może przedawnieniem podatku.

Co do zasady zobowiązania podatkowe przedawniają się z upływem 5 lat od końca roku, w którym nastąpić miała płatność danego podatku (np. podatek PIT osób zatrudnionych płatny jest do 30 kwietnia, zatem termin przedawnienia rozpoczyna swój bieg z dniem 1 stycznia kolejnego roku). Jednak od wskazanej reguły są pewne wyjątki, jedną z nich jest wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. W takim wypadku postępowanie o przestępstwo skarbowe wpływa na przedawnienie podatku, zawieszając bieg tego terminu.

Sprawy dotyczące przestępstw i wykroczeń skarbowych uregulowane zostały przepisami Kodeksu karnego skarbowego. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stanowią czyny zabronione popełniane na szkodę podmiotów publicznych. Uchybienia związane z naruszeniem przepisów prawa podatkowego często stanowią jednocześnie przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Częstym pytaniem, które pada jeżeli chodzi o przestępstwo skarbowe – jaka kara za nie grozi? Przede wszystkim są to sankcje finansowe, rzadko są to kary pozbawienia wolności. Przykładem czynu zabronionego jest wykroczenie skarbowe z art. 56 par. 4 Kodeksu karnego skarbowego polegające na niezłożeniu właściwemu organowi deklaracji, mimo ujawnienia podstawy opodatkowania.

Jaki związek występuje pomiędzy postępowaniem podatkowym, a postępowaniem w sprawach przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych ? Materiał faktyczny zgromadzony w postępowaniu podatkowym stanowi bazę dla postępowania o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Z drugiej strony wszczęcie postępowania o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe powoduje zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego umożliwiając tym samym dalsze prowadzenie postępowania podatkowego przez organ. Jednocześnie dobrowolne poddanie się karze w związku z przestępstwem skarbowym lub przyjęcie mandatu przy wykroczeniu skarbowym może negatywnie wpłynąć na ocenę materiału dowodowego, zgromadzonego w postępowaniu podatkowym. Brak specjalistycznej wiedzy i praktyki może w takim przypadku skutkować negatywnym rozstrzygnięciem zarówno sprawy podatkowej jak i odpowiedzialnością za popełnione przestępstwo lub wykroczenie skarbowe.