Nierzetelna faktura – problemy ma nie tylko wystawca. Co grozi nabywcy?

Doradca podatkowy Katowice wyjaśnia ryzyka i konsekwencje

W dobie cyfryzacji faktur i wdrażania Krajowego Systemu e-Faktur łatwo ulec przekonaniu, że odpowiedzialność za poprawność dokumentów ponosi wyłącznie ich wystawca. To błąd, który może wiele kosztować – zwłaszcza nabywcę, który wprowadza nierzetelny dokument do księgowości.

Czym jest nierzetelna faktura?

Nie chodzi jedynie o błędy formalne. Faktura jest uznawana za nierzetelną, gdy:

• nie odzwierciedla rzeczywistego przebiegu transakcji,
• zawiera fikcyjne dane, np. fałszywą datę sprzedaży,
• dokumentuje usługę lub towar, którego faktycznie nie było.

Takie faktury, potocznie nazywane „pustymi”, są dziś w centrum zainteresowania organów podatkowych – zarówno w zakresie VAT, jak i CIT/PIT.

Skutki w VAT – brak odliczenia i sankcje

W przypadku nierzetelnych faktur nabywca może:

• utracić prawo do odliczenia VAT,
• zostać obciążony sankcją do 100% wysokości podatku,
• podlegać postępowaniu podatkowemu lub karnoskarbowemu.

W praktyce oznacza to, że brak staranności przy weryfikacji kontrahenta czy okoliczności transakcji może skutkować bardzo dotkliwymi konsekwencjami.

A co z podatkiem dochodowym?

Choć ustawy o PIT i CIT nie przewidują wprost sankcji za posłużenie się nierzetelną fakturą, to w świetle orzecznictwa:

• taki dokument nie może być podstawą ujęcia kosztów uzyskania przychodów,
• księgi prowadzone na podstawie nierzetelnych faktur mogą zostać uznane za nierzetelne,
• nawet brak winy podatnika (np. zostanie oszukanym) nie chroni przed konsekwencjami.

NSA potwierdza, że liczy się faktyczny przebieg transakcji, a nie tylko formalna poprawność dokumentu.

Czy da się „uratować” koszt?

W nielicznych orzeczeniach sądy dopuszczają możliwość ujęcia kosztu, jeśli podatnik dysponuje innymi dowodami potwierdzającymi wydatek. Ale to wyjątki – nie dotyczy to sytuacji, gdy transakcja w ogóle nie miała miejsca.

Estoński CIT też nie chroni

Podatnicy rozliczający się w systemie estońskim również muszą uważać – wydatki z nierzetelnych faktur mogą zostać uznane za niezwiązane z działalnością, co skutkuje koniecznością rozpoznania dochodu do opodatkowania ryczałtem.

Jak się zabezpieczyć?

W ramach audytu podatkowego lub bieżącego doradztwa warto:

• weryfikować kontrahentów,
• potwierdzać faktyczne wykonanie usług i dostaw,
• zachować należytą staranność w obiegu dokumentów.

Doradztwo podatkowe Katowice w SN Kancelaria pomaga zidentyfikować ryzyka związane z nierzetelnymi fakturami i odpowiednio przygotować się na ewentualne postępowania podatkowe.

Potrzebujesz wsparcia? Skontaktuj się z nami – pomożemy uniknąć kosztownych błędów.