Pn-Pt 10:00 - 16:00 
Status małżonków jako odrębnych podatników VAT był przedmiotem niedawnego wyroku NSA , który orzekł, że nieodpłatne przekazanie maszyn między ich firmami jest opodatkowane. Nawet jeśli łączy ich małżeńska wspólność majątkowa, fakt prowadzenia osobnych działalności gospodarczych ma kluczowe znaczenie. Takie sytuacje wymagają specjalistycznej wiedzy, którą oferuje nasz doradca podatkowy (Katowice).
Stan faktyczny a status małżonków jako odrębnych podatników VAT
Sprawa dotyczyła kobiety, która likwidując swoją działalność , przekazała nieodpłatnie maszyny rolnicze mężowi, który prowadził własny biznes. Podatniczka wcześniej odliczyła podatek naliczony przy ich zakupie. Organ podatkowy (naczelnik urzędu skarbowego) uznał to za nieodpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT i określił należny podatek. W takich przypadkach często konieczne jest wsparcie w postępowaniu podatkowym.
Kobieta wystąpiła o stwierdzenie nadpłaty (prawie 90 tys. zł). Argumentowała, że wspólność majątkowa sprawia, iż wciąż oboje dysponują maszynami, więc nie doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Tego typu argumentacja wymaga analizy, którą może zapewnić dobry prawnik (Katowice). Fiskus jednak podtrzymał zdanie, wskazując, że małżonkowie jako odrębni przedsiębiorcy są osobnymi podatnikami.
Odmienny wyrok WSA w Olsztynie
Co ciekawe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie (I SA/Ol 196/22) początkowo przyznał rację podatniczce. Uznał, że przy wspólności majątkowej nie ma dwóch odrębnych podmiotów (nabywcy i przekazującego). Sąd I instancji stwierdził, że oboje mają wspólne prawo do majątku. Taka rozbieżność w orzecznictwie pokazuje, jak ważne są aktualne interpretacje podatkowe.
NSA o małżonkach jako odrębnych podatnikach VAT
Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 1120/22) uchylił ten wyrok. Powołał się na orzeczenie TSUE (C-697/20) , które zmienia spojrzenie na takie transakcje. Sędzia Danuta Oleś wyjaśniła, że jeśli małżonkowie prowadzą samodzielnie osobne firmy, to mimo wspólności majątkowej, każdy z nich jest podatnikiem VAT. Dlatego przesunięcie towarów między nimi jest czynnością opodatkowaną (traktowaną jak odpłatna dostawa). Prawidłowa optymalizacja podatkowa (Katowice) musi uwzględniać to ryzyko.
Kiedy małżonkowie to jeden podatnik
Warto zaznaczyć, że istnieją sytuacje, gdy małżonkowie mogą być uznani za jednego podatnika. Jak wskazał TSUE w innej sprawie (C-213/24) , dzieje się tak, gdy łączy ich wspólność i razem dokonują transakcji, ponosząc wspólne ryzyko (np. wspólna sprzedaż gruntu z majątku wspólnego przez pośrednika) . To jednak inna sytuacja niż prowadzenie dwóch osobnych firm. Nasza kancelaria oferuje kompleksowe doradztwo podatkowe (Katowice) w tym zakresie.
Wyrok NSA ma fundamentalne znaczenie dla przedsiębiorców pozostających w związkach małżeńskich. Błędna kwalifikacja może prowadzić do skomplikowanego postępowania podatkowego. Zanim podejmą Państwo decyzje o przesunięciach majątkowych, warto zlecić profesjonalny audyt podatkowy. Nasz doradca podatkowy (Katowice) i adwokat (Katowice) są gotowi pomóc.
