Pn-Pt 10:00 - 16:00 
Naczelny Sąd Administracyjny wydał niedawno przełomowe orzeczenie – sukcesja obejmuje również podatek liniowy, a w zasadzie prawo do jego stosowania. Orzeczenie ma fundamentalne znaczenie dla spadkobierców osób prowadzących działalność gospodarczą. Według wyroku NSA z 19 marca 2025 r. (sygn. akt II FSK 840/22 i II FSK 841/22), prawo do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym przechodzi na spadkobierców w ramach sukcesji podatkowej. To istotna zmiana interpretacyjna, która może wpłynąć na postępowanie podatkowe wielu przedsiębiorców.
Jak zauważa doradca podatkowy z Katowic współpracujący z naszą kancelarią: „Wyrok ten rozstrzyga wieloletnią kontrowersję dotyczącą charakteru uprawnień podatkowych w kontekście dziedziczenia. Ma to ogromne znaczenie praktyczne dla firm rodzinnych.”
Studium przypadku: Małoletnie spadkobierczynie a podatek liniowy
Sprawa dotyczyła dwóch małoletnich sióstr, które odziedziczyły po zmarłym ojcu udziały w firmie handlowej oraz spółce komandytowej. Przed śmiercią przedsiębiorca korzystał z 19% podatku liniowego zgodnie z art. 30c ustawy o PIT. Po jego śmierci córki kontynuowały działalność gospodarczą, osiągając pierwszy dochód już w dniu otwarcia spadku.
Spór z fiskusem
Między spadkobierczyniami a organami podatkowymi powstał spór dotyczący możliwości kontynuowania rozliczania dochodów z udziału w spółce komandytowej według stawki liniowej. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zakwestionował takie prawo, argumentując, że:
- Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o PIT, podatnik wybierający podatek liniowy musi złożyć pisemne oświadczenie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu osiągnięcia pierwszego przychodu
- Spadkobierczynie przekroczyły ten termin, licząc od dnia otwarcia spadku
- Wybór formy opodatkowania nie podlega sukcesji podatkowej
„Interpretacja fiskusa pokazuje, jak istotna jest profesjonalna obsługa prawna w Sosnowcu i całym regionie śląskim w przypadku dziedziczenia przedsiębiorstwa” – komentuje adwokat z Sosnowca specjalizujący się w prawie spadkowym i podatkowym.
Przebieg postępowania sądowego
Stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 408/21 i I SA/Wr 409/21) nie podzielił stanowiska organu podatkowego. W swoim orzeczeniu WSA stwierdził, że:
- Wybór podatku liniowego jest prawem podlegającym sukcesji
- Mamy do czynienia z prawem o charakterze niemajątkowym
- Zgodnie z art. 97 par. 2 ordynacji podatkowej, takie prawo przechodzi na spadkobiercę w trakcie roku podatkowego, w którym nabył spadek
- Warunkiem jest kontynuowanie działalności gospodarczej, co w tym przypadku miało miejsce
Sąd pierwszej instancji uznał, że córki automatycznie nabyły prawo do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym wraz ze spadkiem i nie musiały składać odrębnego oświadczenia.
Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego
NSA utrzymał wyrok WSA w mocy, jednak skorygował jego uzasadnienie w istotnym aspekcie. Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się z kwalifikacją prawa do opodatkowania liniowym PIT jako prawa niemajątkowego. W ocenie NSA:
- Prawo do określonego sposobu rozliczenia ma charakter majątkowy
- Ma ono wymierne znaczenie ekonomiczne zarówno dla spadkodawcy, jak i spadkobierczyń
- Jako prawo majątkowe również podlega dziedziczeniu
Jak wyjaśnił sędzia Tomasz Zborzyński: „Prawo do określonego sposobu rozliczenia, w tym prawo do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym, jest prawem majątkowym, dlatego że ma wymierne znaczenie ekonomiczne dla spadkobierczyń, a wcześniej dla spadkodawcy.”
Praktyczne znaczenie wyroku NSA
Wyrok NSA ma doniosłe znaczenie praktyczne dla planowania sukcesji przedsiębiorstw rodzinnych. Kompleksowy audyt podatkowy przeprowadzony przez naszych ekspertów pokazuje, że:
- Spadkobiercy kontynuujący działalność gospodarczą mogą korzystać z wybranej przez spadkodawcę formy opodatkowania
- Nie muszą składać nowego oświadczenia o wyborze podatku liniowego
- Mogą rozliczać się według stawki 19% od pierwszego dnia po śmierci przedsiębiorcy
- Dotyczy to także dochodów z udziału w spółkach osobowych
„To orzeczenie stanowi istotne wsparcie dla firm rodzinnych przechodzących przez proces sukcesji. Zalecamy jednak kompleksowe doradztwo podatkowe w Katowicach lub innym mieście regionu, aby bezpiecznie przeprowadzić ten skomplikowany proces” – radzi prawnik z Sosnowca współpracujący z naszą kancelarią.
Implikacje dla interpretacji podatkowych
Wyrok NSA może wpłynąć na zmianę linii interpretacyjnej organów podatkowych w podobnych sprawach. Dotychczas fiskus często kwestionował możliwość dziedziczenia uprawnień podatkowych, co prowadziło do licznych sporów i postępowań podatkowych.
Eksperci z zakresu prawa podatkowego przewidują, że orzeczenie to może mieć zastosowanie również do innych form opodatkowania, takich jak:
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
- Karta podatkowa
- Wybór metody amortyzacji
- Inne preferencje podatkowe wybrane przez spadkodawcę
Podsumowanie
Przełomowy wyrok NSA potwierdza, że prawo do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym przechodzi na spadkobierców w ramach sukcesji podatkowej. Warunkiem jest kontynuowanie działalności gospodarczej przez spadkobierców.
Spadkobiercy nie muszą składać odrębnego oświadczenia o wyborze podatku liniowego, jeśli spadkodawca korzystał z tej formy opodatkowania. NSA zakwalifikował to prawo jako majątkowe, mające wymierne znaczenie ekonomiczne.
Wyrok ten ma istotne znaczenie dla planowania sukcesji w firmach rodzinnych i może wpłynąć na zmianę linii interpretacyjnej organów podatkowych w podobnych sprawach.
Potrzebujesz pomocy w sprawach sukcesji podatkowej? Skontaktuj się z naszymi ekspertami z zakresu prawa podatkowego i spadkowego. Oferujemy profesjonalne doradztwo podatkowe w Katowicach oraz usługi adwokata w Sosnowcu specjalizującego się w prawie spadkowym i podatkowym.
