Podatek od ogrodzenia – kto i kiedy musi go płacić?

Od 1 stycznia 2025 roku w życie weszły zmiany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, wprowadzające nową definicję „budynku” i „budowli”. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla właścicieli nieruchomości, ponieważ wpływa na zakres opodatkowania różnych obiektów, w tym ogrodzenia. W jakich przypadkach ogrodzenie podlega podatkowi od nieruchomości? Kto i kiedy musi go zapłacić? Sprawdź najważniejsze kwestie związane z nowymi regulacjami i ich praktycznymi konsekwencjami.

Dlaczego trzeba było nowelizować „budynek” i „budowlę”?

Nowa definicja „budynku” oraz „budowli” w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych została wprowadzona przede wszystkim w odpowiedzi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. (sygn. akt SK 14/21). Trybunał uznał, że wcześniejsze przepisy, odwołujące się do ogólnych regulacji prawa budowlanego, naruszały art. 84 i art. 217 Konstytucji RP.

Przepis art. 217 Konstytucji RP wymaga, aby wszystkie kluczowe elementy podatku były określone w ustawie. Dotychczasowe przepisy odsyłały do szeroko pojętych „przepisów prawa budowlanego”, pozwalały na kształtowanie obowiązków podatkowych poza ustawą podatkową, co było niezgodne z konstytucyjnymi standardami. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego utrudniało to podatnikom jednoznaczne określenie, czy ich nieruchomości podlegają opodatkowaniu. Dotychczasowa definicja budowli prowadziła również do rozbieżnych interpretacji organów podatkowych oraz sądów administracyjnych. Zmiana ma na celu jednolite stosowanie przepisów i ograniczenie sporów na tle kwalifikacji podatkowej nieruchomości.

Nowa definicja „budynku”

Od 1 stycznia br. budynkiem jest „obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach, z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność”.

Nowa definicja „budowli”

Budowla to obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, który nie jest budynkiem, obejmujący w szczególności:

1. obiekty wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, wraz z instalacjami zapewniającymi ich użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem. Co warto podkreślić, pozycja 22 tego załącznika wymienia właśnie ogrodzenia.
2. elektrownie i urządzenia energetyczne, takie jak elektrownie wiatrowe, jądrowe, fotowoltaiczne, biogazownie (w tym rolnicze), magazyny energii, kotły, piece przemysłowe, koleje linowe, wyciągi narciarskie oraz skocznie – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych.
3. urządzenia budowlane, obejmujące przyłącza, urządzenia instalacyjne (w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków) oraz inne urządzenia techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub innym obiektem budowlanym, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.
4. urządzenia techniczne, które nie mieszczą się w powyższych kategoriach – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych.
5. fundamenty pod maszyny i urządzenia techniczne, stanowiące odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową, nawet jeśli są częścią obiektu niewymienionego w ustawie.

Podatek od ogrodzenia nie taki nowy…

Każdy doradca podatkowy potwierdzi, że obowiązek zapłaty podatku od ogrodzenia istniał już przed 1 stycznia 2025 roku. To co się zmieniło w podatku od ogrodzenia to metoda określenia cech tej budowli. W dużym skrócie, w myśl „starych” przepisów jako budowlę traktowano obiekt wzniesiony przy wykorzystaniu wyrobów budowlanych. Stanowiło to duże pole do nadużyć. Stawiano bowiem ogrodzenia niezwiązane trwale z gruntem, łatwo rozbieralne, a przez to unikano opodatkowania. Obecnie definicja wprost odwołuje się do przeznaczenia budowli.

Jaka jest wysokość podatku od ogrodzenia?

Podatek od ogrodzenia określa rada miasta lub gminy, może on wynosić maksymalnie 2 procent od jego ogrodzenia. Przy szacowaniu wartości ogrodzenia bierze się pod uwagę jego wartość początkową, a nie rynkową.

Kto zapłaci podatek od ogrodzenia?

Co najbardziej istotne podatek od ogrodzenia płacą jedynie przedsiębiorcy, który realizują działalność gospodarczą na danej działce. Mimo wielu spekulacji podatkiem nie zostali objęte osoby indywidualne. Zatem w zakresie płatników tego podatku również nic się nie zmieniło.

Działalność gospodarcza w domu jednorodzinnym                             

Nierzadko przedsiębiorca prowadzi swoją działalność gospodarczą w małej części swojego domu jednorodzinnego. Wydzielone pomieszczenie w domu służy mu za gabinet lub biuro, w którym w praktyce wykonuje usługi. Wielu przedsiębiorców ma również zarejestrowane swoje działalności w domach, mimo że z uwagi na specyfikę ich działalności adres jest im potrzebny jedynie do korespondencji z urzędami. Czy muszą oni płacić podatek od ogrodzenia w 2025 roku?

Dotychczasowa praktyka pokazuje, że decydujący jest w tej kwestii brak ujęcia ogrodzenia w kosztach uzyskania przychodu. Jeśli zatem przedsiębiorca wliczył budowę ogrodzenia w koszty firmy, a ogrodzenie zostało wpisane do ewidencji środków trwałych to podatek zostanie naliczony. W przeciwnym razie przedsiębiorca nie powinien obawiać się podatku.