Pn-Pt 10:00 - 16:00 
VAT od oszustów to jedno z najtrudniejszych i najbardziej kontrowersyjnych zagadnień w polskim prawie podatkowym. Coraz częściej spotykamy się z sytuacjami, gdy przedsiębiorca wydaje towar podmiotowi podszywającemu się pod legalnego kontrahenta, a później pozostaje bez zapłaty i towaru. Powstaje pytanie: czy taka „dostawa” rodzi obowiązek rozliczenia VAT?
VAT od oszustów – kontrowersje wokół pojęcia „dostawy towarów”
Według art. 7 ust. 1 ustawy o VAT „dostawa towarów” to przeniesienie prawa do rozporządzania nimi jak właściciel. W przypadku oszustwa przedsiębiorca pozostaje bez towaru i wynagrodzenia, gdyż został wprowadzony w błąd. Powstaje spór:
- Podatnicy twierdzą, że skoro doszło do kradzieży, to tak naprawdę nigdy nie przenieśli na oszusta prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
- Organy podatkowe natomiast argumentują, że skoro towar został wydany (nawet oszustowi), to doszło do „dostawy” i trzeba rozliczyć VAT.
Stanowisko organów podatkowych – VAT od oszustów zawsze do zapłaty?
Organy podatkowe prezentują rygorystyczne podejście. Podkreślają, że „dostawa” to każde wydanie towaru skutkujące przeniesieniem możliwości korzystania z niego jak właściciel, bez względu na to, czy było dokonane na rzecz zamierzonego kontrahenta, czy na oszusta. Efekt? Podatnik musi rozliczyć VAT od oszustów, choć towar został ukradziony.
Orzecznictwo sądów administracyjnych daje nadzieję przedsiębiorcom
Na szczęście, sądy coraz częściej kwestionują stanowisko fiskusa. Wyroki WSA we Wrocławiu (I SA/Wr 84/23), WSA w Katowicach (I SA/Ke 168/23) i WSA w Łodzi (I SA/Łd 553/23) potwierdzają, że:
- wydanie towaru na skutek oszustwa nie może być traktowane jako „dostawa”,
- przedsiębiorca został pozbawiony kontroli nad towarem w wyniku przestępstwa,
- transakcja miała miejsce bez zamiaru przeniesienia własności.
To daje realne szanse na ukształtowanie korzystnej linii orzeczniczej, a przyszła uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego może rozstrzygnąć ten spór ostatecznie.
Podsumowanie – VAT od oszustów a bezpieczeństwo przedsiębiorcy
VAT od oszustów to trudny temat, który może narazić przedsiębiorcę na znaczne straty. Choć organy podatkowe zwykle prezentują rygorystyczne stanowisko, najnowsze orzeczenia sądów administracyjnych pozwalają mieć nadzieję na zmianę tego trendu. W przypadku kontroli albo otrzymania niekorzystnej interpretacji warto rozważyć profesjonalne wsparcie.
W SN Kancelarii (doradca podatkowy Katowice, adwokat Katowice, prawnik Katowice) pomożemy Ci przeanalizować sytuację, przygotować strategię obrony i przeprowadzić sprawę w postępowaniu podatkowym. Skontaktuj się z nami i sprawdź, jak możesz ograniczyć skutki VAT od oszustów.
