
Zwrot VAT – w najnowszym orzeczeniu (sygn. C-640/23) Trybunał Sprawiedliwości UE kolejny raz zajął się sytuacją, gdy nabywca zapłacił kwotę VAT w cenie, która – jak się później okazało – nie była należna. Co dzieje się w przypadku, gdy nie da się już odzyskać tych środków od dostawcy? TSUE wskazał, że wtedy zwrotu powinien dokonać organ podatkowy. Poniżej przedstawiamy szczegóły całej sprawy i jej wpływ na praktykę w Polsce.
Tło sporu
- Transakcja jako dostawa towarów. Spółka w Rumunii kupiła maszyny, przyjmując założenie, że jest to standardowa dostawa z należnym podatkiem VAT.
- Aport zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Po kontroli fiskus uznał, że jednak doszło do wniesienia aportu, co nie podlega VAT. Jednocześnie odmówił praw do odliczenia podatku naliczonego.
- Rozbieżne decyzje. Organ przeprowadził też kontrolę u dostawcy. Tam stwierdził, że jednak VAT został prawidłowo zapłacony. Ostatecznie spółka została pozbawiona prawa do odliczenia, a zwrotu nie mogła już żądać bezpośrednio od dostawcy (sprawa przedawniona).
Sporna kwestia dotyczyła tego, czy postępowania podatkowe i wykluczenie dostawcy z korekty faktur może prowadzić do sytuacji, w której nabywca traci prawo do odzyskania nienależnego VAT. Trybunał orzekł, że jeśli przedsiębiorca nie może odzyskać środków od sprzedawcy, fiskus ma obowiązek go wyrównać.
Wytyczne TSUE – kluczowe wnioski
- Brak możliwości skorygowania faktury. Jeżeli dostawca nie ma już prawa do korekty (np. z powodu przedawnienia), a nabywca zapłacił w cenie nienależny podatek, to nie można obciążać nabywcy konsekwencjami błędnej oceny transakcji.
- Obowiązek fiskusa. W sytuacji, gdy dostawca nie jest w stanie dokonać zwrotu, organ podatkowy powinien zwrócić nabywcy kwotę VAT. To podkreśla znaczenie zasady neutralności VAT.
- Znaczenie w Polsce. Chociaż sprawa dotyczyła rumuńskiego podatnika, przepisy unijne w zakresie VAT są harmonizowane. W kontekście rodzimej praktyki warto pamiętać, że podobne spory mogą dotyczyć przedsiębiorców prowadzących audyt podatkowy, starających się o optymalizacja podatkowa katowice lub mierzących się z interpretacje podatkowe.
Konsekwencje dla przedsiębiorców w Polsce
- Ochrona nabywcy: Wyrok TSUE potwierdza, że jeśli kupujący w dobrej wierze uiścił VAT, który finalnie okazał się nienależny, nie może ponosić z tego tytułu straty.
- Rola organów skarbowych: Urzędy powinny uwzględniać wytyczne TSUE w trwających postępowania podatkowe. Jeżeli sprzedawca nie może zwrócić nadpłaconego podatku, obowiązek spada na fiskusa.
- Znaczenie dla spółek na Śląsku: Przedsiębiorcy, którzy współpracują z ekspertami (np. doradztwo podatkowe katowice, doradca podatkowy katowice czy adwokat sosnowiec / prawnik sosnowiec) mogą skuteczniej bronić swoich interesów w razie kontroli i sporów.
Jak uniknąć podobnych sytuacji?
- Weryfikacja transakcji: Zaleca się wczesną analizę umów. Czy mamy do czynienia ze zwykłą dostawą towarów, czy może z aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa?
- Dokumentacja: Prowadzenie jasnej dokumentacji finansowej i prawnej ułatwia ewentualny spór. Pomocne mogą być usługi takie jak audyt podatkowy.
- Konsultacje: W razie wątpliwości warto zasięgnąć opinii fachowców od optymalizacja podatkowa katowicelub skorzystać z pomocy, jaką oferują interpretacje podatkowe.
Podsumowanie
Wyrok TSUE (C-640/23) jednoznacznie wzmacnia ochronę nabywców, którzy uiścili nieprawidłowo naliczony VAT. Jeśli dostawca nie może dokonać zwrotu środków, fiskus powinien zwrócić nienależnie zapłacony podatek. Ma to znaczenie dla wielu rodzajów transakcji, także w Polsce, gdzie podobne sprawy trafiają na wokandę sądów administracyjnych.
Korzystanie z profesjonalnego wsparcia w zakresie doradztwo podatkowe katowice lub wsparcia prawnego typu adwokat sosnowiec, prawnik sosnowiec pomaga w unikaniu błędnych kwalifikacji transakcji i pozwala zabezpieczyć się przed niekorzystnymi konsekwencjami. Dzięki temu firmy mogą działać bez obaw o konieczność ponoszenia straty z tytułu nienależnie zapłaconego VAT.
Orzeczenie: Wyrok TSUE z 13 marca 2025 r. (C-640/23).